 |
Rozdzia� VII
PARTIA BOLSZEWIK�W W OKRESIE INTERWENCJI ZBROJNEJ PA�STW OBCYCH I WOJNY DOMOWEJ (Lata 1918 - 1920)
4. Najazd ja�niepan�w polskich na Kraj Radziecki. Naj�cie genera�a Wrangla. Krach planu polskiego. Rozgromienie Wrangla. Koniec interwencji.
Pomimo rozgromienia Ko�czaka i Denikina, mimo �e Kraj Radziecki coraz bardziej rozszerza� swe terytorium, uwalniaj�c od bia�ych i od interwent�w Kraj P�nocny, Turkiestan, Syberi�, Don, Ukrain� itd., mimo, �e Ententa musia�a znie�� blokad� Rosji, pa�stwa Ententy wci�� jeszcze nie chcia�y si� pogodzi� z my�l�, �e W�adzy Radzieckiej nie da si� pokona�, �e to ona odnios�a zwyci�stwo. Postanowi�y wi�c uczyni� jeszcze jedn� pr�b� interwencji przeciwko Krajowi Rad. Tym razem interwenci postanowili wykorzysta�, z jednej strony, Pi�sudskiego, bur�uazyjnego nacjonalist� kontrrewolucyjnego, faktycznego kierownika Pa�stwa Polskiego, z drugiej za� strony, genera�a Wrangla, kt�ry zebra� na Krymie resztki armii Denikina i zagra�a� st�d Zag��biu Donieckiemu i Ukrainie. Ja�niepa�ska Polska i Wrangel by�y to, wed�ug wyra�enia Lenina, dwie r�ce imperializmu mi�dzynarodowego, usi�uj�cego zadusi� Kraj Radziecki.
Polacy mieli nast�puj�cy plan: zagarn�� cz�� Ukrainy Radzieckiej, le��c� na prawym brzegu Dniepru, zagarn�� Bia�oru� Radzieck�, przywr�ci� na tych terenach w�adz� ja�niepan�w polskich, rozszerzy� granice Pa�stwa Polskiego "od morza do morza", od Gda�ska do Odessy - i w zamian za pomoc udzielon� Polsce przez Wrangla - dopom�c Wranglowi do rozbicia Armii Czerwonej i do przywr�cenia w Rosji Radzieckiej w�adzy obszarnik�w i kapitalist�w. Plan ten zosta� zaaprobowany przez pa�stwa Ententy.
Pr�by Rz�du Radzieckiego rozpocz�cia z Polsk� uk�ad�w w celu utrzymania pokoju i zapobie�enia wojnie nie da�y �adnych wynik�w. Pi�sudski ani my�la� o pokoju. Pi�sudski chcia� wojny. Liczy� na to, �e znu�one w walkach z Ko�czakiem i Denikinem wojska czerwone nie b�d� mog�y si� osta� przed najazdem wojsk polskich. Sko�czy� si� kr�tkotrwa�y okres wytchnienia.
W kwietniu 1920 roku wojska polskie wtargn�y na terytorium Ukrainy Radzieckiej i opanowa�y Kij�w. W tym samym czasie Wrangel przeszed� do ofensywy i zacz�� zagra�a� Zag��biu Donieckiemu.
W odpowiedzi na napad wojsk polskich, wojska czerwone rozpocz�y kontrofensyw� na ca�ym froncie. Uwalniaj�c Kij�w i wyp�dzaj�c ja�niepan�w polskich z Ukrainy i Bia�orusi, wojska czerwone na froncie po�udniowym dosz�y w swej gwa�townej ofensywie do wr�t Lwowa w Galicji, wojska za� frontu zachodniego zbli�a�y si� do Warszawy. Zanosi�o si� na zupe�n� kl�sk� wojsk ja�niepa�skiej Polski. Ale podejrzana dzia�alno�� Trockiego i jego zwolennik�w w g��wnym sztabie Armii Czerwonej zniweczy�a jej sukcesy. Z winy Trockiego i Tuchaczewskiego ofensywa czerwonych wojsk na froncie zachodnim w kierunku Warszawy odbywa�a si� w spos�b zupe�nie niezorganizowany: nie dawano wojskom umocni� zdobytych pozycji, czo�owe oddzia�y wysuni�to zbyt daleko naprz�d, rezerwy i amunicj� pozostawiono zbyt daleko w tyle, wskutek czego czo�owym oddzia�om brak�o amunicji, nie mia�y one rezerw, linia frontu niesko�czenie si� wyd�u�y�a i co za tym idzie, u�atwione zosta�o przerwanie frontu. Wskutek tego, gdy niewielka grupa wojsk polskich przerwa�a w jednym z punkt�w nasz front zachodni, wojska nasze, pozostawione bez amunicji, musia�y si� cofn��. Co si� tyczy wojsk frontu po�udniowego, stoj�cych u wr�t Lwowa i wypieraj�cych stamt�d Polak�w, to smutnej s�awy "przewodnicz�cy Rady Wojskowo-Rewolucyjnej" Trocki zabroni� tym wojskom zdobywa� Lw�w i rozkaza� im przerzuci� armi� konn�, czyli g��wn� si�� frontu po�udniowego, daleko na p�nocny wsch�d, na poz�r w celu przyj�cia z pomoc� frontowi zachodniemu, chocia� nie trudno by�o zrozumie�, �e zdobycie Lwowa by�oby jedyn� mo�liw� i najlepsz� pomoc� dla frontu zachodniego. Ale wycofanie armii konnej z frontu po�udniowego i jej odej�cie spod Lwowa w rzeczywisto�ci oznacza�o odwr�t naszych wojsk r�wnie� na froncie po�udniowym. Tak wi�c szkodniczy rozkaz Trockiego narzuci� naszym wojskom frontu po�udniowego niepoj�ty i niczym nieuzasadniony odwr�t - ku uciesze ja�niepan�w polskich. By�a to bezpo�rednia pomoc, ale nie naszemu frontowi zachodniemu, tylko ja�niepanom polskim i Entencie.
Po kilku dniach ofensywa wojsk polskich zosta�a powstrzymana i wojska nasze zacz�y si� szykowa� do nowego kontrataku przeciwko Polakom. Lecz Polska, nie maj�c si� do kontynuowania wojny i oczekuj�c z trwog� kontrataku czerwonych, zmuszona by�a zrzec si� swych pretensji do zaboru prawobrze�nej Ukrainy i Bia�orusi i wo�a�a zawrze� z Rosj� pok�j. 20 pa�dziernika 1920 roku zawarty zosta� z Polsk� traktat pokojowy w Rydze, na mocy kt�rego Polska zachowa�a Galicj� i cz�� Bia�orusi.
Po zawarciu pokoju z Polsk� Republika Radziecka postanowi�a sko�czy� z Wranglem. Wrangel otrzyma� od Anglik�w i Francuz�w najbardziej nowoczesn� bro�, samochody pancerne, czo�gi, samoloty, amunicj�. Posiada� on szturmowe oddzia�y bia�ogwardzist�w, przewa�nie oficerskie. Lecz Wrangel nie zdo�a� zgromadzi� wok� desantu, wysadzonego przeze� na Kubaniu i nad Donem, �adnych powa�niejszych si� ch�opskich i kozackich. Dotar� on jednak do samego Zag��bia Donieckiego zagra�aj�c naszemu okr�gowi w�glowemu.
Sytuacja W�adzy Radzieckiej komplikowa�a si� jeszcze i przez to, �e Armia Czerwona by�a w tym czasie bardzo wyczerpana. Czerwonoarmi�ci mieli odbywa� marsze w niezwykle ci�kich warunkach, rozwijaj�c ofensyw� przeciwko wojskom Wrangla i jednocze�nie gromi�c bandy anarchist�w machnowc�w, kt�rzy pomagali Wranglowi. Lecz mimo przewagi technicznej Wrangla, mimo �e Armia Czerwona nie mia�a czo�g�w, to jednak zap�dzi�a Wrangla na P�wysep Krymski. W listopadzie 1920 roku wojska czerwone zaw�adn�y ufortyfikowanymi pozycjami na Perekopie, wdar�y si� na Krym, rozgromi�y wojska Wrangla i wyzwoli�y Krym spod w�adzy bia�ogwardzist�w i interwent�w. Krym sta� si� radziecki.
Na krachu wielkomocarstwowych plan�w Polski i na rozgromieniu Wrangla ko�czy si� okres interwencji. W ko�cu roku 1920 rozpocz�o si� wyzwolenie Zakaukazia spod jarzma bur�uazyjnych nacjonalist�w mussawatyst�w w Azerbejd�anie, nacjonalist�w mie�szewik�w w Gruzji, dasznak�w w Armenii. W�adza Radziecka zwyci�y�a w Azerbejd�anie, Armenii i Gruzji. Nie oznacza�o to jeszcze zupe�nego zako�czenia interwencji. Interwencja japo�ska na Dalekim Wschodzie trwa�a a� do roku 1922. Ponadto dokonano nowych pr�b zorganizowania interwencji (ataman Siemionow i baron Ungern na wschodzie, interwencja bia�o-fi�ska w Karelii w roku 1921). Lecz najwa�niejsi wrogowie Kraju Radzieckiego, g��wne si�y interwencji zosta�y pod koniec 1920 roku rozgromione.
Wojna interwent�w cudzoziemskich i bia�ogwardzist�w rosyjskich przeciwko Radom zako�czy�a si� zwyci�stwem Rad. Republika Radziecka ocali�a sw� niezale�no�� pa�stwow�, sw� wolno��. By� to koniec interwencji zbrojnej pa�stw obcych i wojny domowej. By�o to historyczne zwyci�stwo W�adzy Rad.
5. Jak i dlaczego Kraj Radziecki pokona� zjednoczone si�y angielsko francusko japo�sko polskiej interwencji i bur�uazyjno obszarniczo bia�ogwardyjskiej kontrrewolucji w Rosji?
Przegl�daj�c wielk� pras� europejsk� i ameryka�sk� z czas�w interwencji mo�na z �atwo�ci� stwierdzi�, �e �aden wybitny pisarz, wojskowy ani cywilny, �aden znawca sztuki wojennej nie wierzy� w zwyci�stwo W�adzy Radzieckiej. Przeciwnie, wszyscy wybitni pisarze, znawcy sztuki wojennej, historycy rewolucyj wszystkich kraj�w i narod�w, tak zwani ludzie nauki wszyscy oni krzyczeli zgodnym ch�rem, �e dni W�adzy Radzieckiej s� policzone, �e kl�ska W�adzy Radzieckiej jest nieunikniona. W swej pewno�ci, �e interwencja zwyci�y, wychodzili oni z za�o�enia, �e Kraj Radziecki nie posiada jeszcze sformowanej Armii Czerwonej, �e trzeba j� b�dzie tworzy� w toku dzia�a� wojennych, podczas gdy interwenci i bia�ogwardzi�ci posiadaj� armi� mniej lub bardziej gotow�. Wychodzili oni tak�e z za�o�enia, �e Armia Czerwona nie posiada do�wiadczonych kadr wojskowych, poniewa� wi�kszo�� tych kadr odesz�a do kontrrewolucji, podczas gdy interwenci i bia�ogwardzi�ci takie kadry posiadaj�. Wychodzili oni wreszcie z za�o�enia, �e armia interwent�w i bia�ogwardzist�w zajmowa�a w�wczas najbogatsze dzielnice �ywno�ciowe Rosji, podczas gdy Armia Czerwona pozbawiona by�a takich dzielnic i cierpia�a z powodu braku �ywno�ci. I rzeczywi�cie, wszystkie te s�abe strony i braki istotnie dawa�y si� odczuwa� w oddzia�ach Armii Czerwonej. Pod tym wzgl�dem ale tylko pod tym wzgl�dem panowie interwenci mieli zupe�n� s�uszno��.
Czym si� wi�c w takim razie t�umaczy, �e Armia Czerwona, posiadaj�ca tyle powa�nych brak�w, zwyci�y�a armi� interwent�w i bia�ogwardzist�w, kt�ra tych brak�w nie mia�a?
1. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e polityka W�adzy Radzieckiej, w imi� kt�rej Armia Czerwona walczy�a, by�a polityk� s�uszn�, odpowiadaj�ca interesom ludu, �e lud u�wiadamia� sobie i rozumia� t� polityk� jako s�uszn�, jako swoj� w�asn� polityk� i popiera� j� a� do ko�ca.
Bolszewicy wiedzieli, �e armia walcz�ca w imi� nies�usznej polityki, w imi� polityki nie popieranej przez lud, nie mo�e zwyci�y�. Tak� w�a�nie armi� by�a armia interwent�w i bia�ogwardzist�w. Armia interwent�w i bia�ogwardzist�w posiada�a wszystko: i starych do�wiadczonych dow�dc�w, i najnowocze�niejsze uzbrojenie, i amunicj�, i umundurowanie, i �ywno��. Brak�o jej tylko jednego poparcia i sympatii lud�w Rosji, gdy� ludy Rosji nie chcia�y i nie mog�y poprze� antyludowej polityki interwent�w i wielkorz�dc�w bia�ogwardyjskich. Tote� sama armia interwent�w i bia�ogwardzist�w ponios�a kl�sk�.
2. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e by�a wierna i bezgranicznie oddana swemu ludowi, za to te� lud kocha� j� i popiera�, jako swoj� w�asn� drog� mu armi�. Armia Czerwona jest dzieci�ciem ludu, a skoro armia pozostaje wierna swojemu ludowi, jak wierny syn swej matce, to b�dzie si� cieszy�a poparciem ludu i musi zwyci�y�. Armia za� id�ca przeciwko swemu ludowi musi ponie�� kl�sk�.
3. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e W�adzy Radzieckiej uda�o si� wci�gn�� ca�e zaplecze, ca�y kraj do s�u�enia interesom frontu. Armia pozbawiona mocnego zaplecza, ze wszech miar popieraj�cego front, skazana jest na kl�sk�. Bolszewicy wiedzieli o tym i w�a�nie dlatego przekszta�cili ca�y kraj w ob�z warowny, kt�ry zaopatrywa� front w bro�, amunicj�, umundurowanie, �ywno��, w ludzi.
4. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e: a) czerwonoarmi�ci rozumieli cele i zadania wojny i zdawali sobie spraw� z ich s�uszno�ci; b) �wiadomo�� s�uszno�ci cel�w i zada� wojny wzmacnia�a w nich ducha dyscypliny i ich zdolno�� bojow�; c) dlatego te� masy czerwonoarmist�w na ka�dym kroku ujawnia�y w walce z wrogami bezprzyk�adne po�wi�cenie i niebywa�e masowe bohaterstwo.
5. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e kierowniczym trzonem zaplecza i frontu Armii Czerwonej by�a partia bolszewik�w, jednolita przez sw� zwarto�� i zdyscyplinowanie, silna swym duchem rewolucyjnym i gotowo�ci� p�j�cia na wszelkie ofiary w imi� zwyci�stwa wsp�lnej sprawy, niezr�wnana w swej umiej�tno�ci organizowania milionowych mas i prawid�owego kierowania nimi w skomplikowanej sytuacji.
Tylko dzi�ki temu m�wi� Lenin �e partia sta�a na posterunku, �e partia by�a �ci�le zdyscyplinowana oraz poniewa� autorytet partii jednoczy� wszystkie resorty i instytucje, i na has�o rzucone przez Komitet Centralny sz�y jak jeden m�� dziesi�tki, setki, tysi�ce i wreszcie miliony, i tylko dlatego, �e poniesiono najwi�ksze ofiary - tylko dlatego m�g� si� wydarzy� ten cud, kt�ry si� wydarzy�. Tylko dlatego, mimo dwukrotnej, trzykrotnej i czterokrotnej wyprawy przeciwko nam imperialist�w Ententy i imperialist�w ca�ego �wiata, mogli�my zwyci�y�. (Lenin, IX zjazd RKP(b) Dzie�a, wyd. III, t. XXV, str. 96).
6. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e: a) potrafi�a ona wyku� w swych szeregach takich dow�dc�w wojskowych nowego typu, jak Frunze, Woroszy�ow, Budionny i inni; b) w szeregach jej walczyli tacy bohaterowie-samorodki, jak Kotowski, Czapajew, �azo, Szczors, Parchomienko i wielu innych; c) wychowaniem politycznym Armii Czerwonej zajmowali si� tacy dzia�acze, jak Lenin, Stalin, Mo�otow, Kalinin, Swierd�ow, Kaganowicz, Ord�onikidze, Kirow, Kujbyszew, Mikojan, �danow, Andrejew, Pietrowski, Jaros�awski, Dzier�y�ski, Szczadenko, Mechlis, Chruszczow, Szwernik, Szkiriatow i inni; d) Armia Czerwona mia�a w swym sk�adzie tak nieprzeci�tnych organizator�w i agitator�w, jak komisarze wojskowi, kt�rzy cementowali sw� prac� szeregi czerwonoarmist�w, krzewili w�r�d nich ducha dyscypliny i m�stwa bojowego, energicznie szybko i bezlito�nie t�pili zdradzieckie czyny poszczeg�lnych os�b z dow�dztwa i, odwrotnie, �mia�o i zdecydowanie popierali autorytet i s�aw� dow�dc�w, partyjnych i niepartyjnych, kt�rzy dowiedli swego oddania W�adzy Radzieckiej i potrafili mocn� r�k� kierowa� oddzia�ami Armii Czerwonej.
Bez komisarza wojskowego nie mieliby�my Armii Czerwonej m�wi� Lenin.
7. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e w zapleczu armii bia�ogwardyjskich, w zapleczu Ko�czaka, Denikina, Krasnowa, Wrangla, dzia�ali w konspiracji doskonali bolszewicy, partyjni i niepartyjni, kt�rzy organizowali powstania robotnik�w i ch�op�w przeciw interwentom, przeciw bia�ogwardzistom, podkopywali zaplecze wrog�w W�adzy Radzieckiej i u�atwiali przez to posuwanie si� naprz�d Armii Czerwonej. Powszechnie wiadomo, �e partyzanci Ukrainy, Syberii, Dalekiego Wschodu, Uralu, Bia�orusi, dorzecza Wo�gi, kt�rzy podkopywali zaplecze bia�ogwardzist�w i interwent�w, oddali Armii Czerwonej nieocenione us�ugi.
8. Armia Czerwona zwyci�y�a dlatego, �e kraj Radziecki nie by� osamotniony w swej walce z kontrrewolucj� bia�ogwardyjsk� i interwencj� pa�stw obcych, �e walka W�adzy Radzieckiej i jej sukcesy cieszy�y si� sympati� i poparciem proletariatu ca�ego �wiata. Podczas gdy imperiali�ci usi�owali zgnie�� Republik� Radzieck� przy pomocy interwencji i blokady, robotnicy tych kraj�w imperialistycznych byli po stronie Rad i pomagali im. Ich walka przeciwko kapitalistom kraj�w wrogich Republice Radzieckiej przyczyni�a si� do tego, �e imperiali�ci byli zmuszeni wyrzec si� interwencji. Robotnicy Anglii, Francji i innych kraj�w, kt�re bra�y udzia�, organizowali strajki, odmawiali �adowania ekwipunku wojennego wysy�anego na pomoc interwentom i genera�om bia�ogwardyjskim, tworzyli komitety akcji pod has�em R�ce precz od Rosji!.
Gdy tylko m�wi� Lenin bur�uazja mi�dzynarodowa zamierza si� na nas, w�a�nie jej robotnicy chwytaj� j� za r�ce (tam�e, str. 405).
Kr�tkie wnioski
Obszarnicy i kapitali�ci, rozgromieni przez Rewolucj� Pa�dziernikow�, wsp�lnie z genera�ami bia�ogwardyjskimi zmawiaj� si� na szkod� swej ojczyzny z rz�dami kraj�w Ententy celem obalenia W�adzy Radzieckiej. Na tej podstawie zostaje zorganizowana interwencja zbrojna Ententy oraz bunty bia�ogwardyjskie na kresach Rosji, wskutek czego Rosja zostaje odci�ta od dzielnic �ywno�ciowych i surowcowych.
Kl�ska wojenna Niemiec i zako�czenie wojny pomi�dzy dwiema koalicjami imperialistycznymi w Europie doprowadzaj� do wzmocnienia Ententy, do wzmocnienia interwencji, stwarzaj� nowe trudno�ci dla Kraju Radzieckiego.
Rewolucja w Niemczech i ruch rewolucyjny, jaki si� zacz�� w krajach Europy odwrotnie stwarzaj� sprzyjaj�c� dla W�adzy Radzieckiej sytuacj� mi�dzynarodow� i polepszaj� po�o�enie Kraju Radzieckiego.
Partia bolszewicka prowadzi robotnik�w i ch�op�w do wojny o ocalenie ojczyzny, przeciwko cudzoziemskim zaborcom i bur�uazyjnoobszarniczym bia�ogwardzistom. Republika Rad i jej Armia Czerwona rozbijaj� jedn� po drugiej kreatury Ententy Ko�czaka, Judenicza, Denikina, Krasnowa, Wrangla, wypieraj� z Ukrainy i Bia�orusi jeszcze jedn� kreatur� Ententy Pi�sudskiego, i w ten spos�b odpieraj� interwencj� zbrojn� pa�stw obcych, przep�dzaj� wojska interwent�w z Kraju Radzieckiego.
Tak wi�c pierwszy najazd zbrojny mi�dzynarodowego kapita�u na kraj socjalizmu zako�czy� si� ca�kowit� kl�sk�.
Rozgromione przez rewolucj� partie eserowc�w, mie�szewik�w, anarchist�w, nacjonalist�w popieraj� w okresie interwencji bia�ogwardyjskich genera��w i interwent�w, organizuj� kontrrewolucyjne spiski przeciwko Republice Radzieckiej, organizuj� terror przeciwko dzia�aczom radzieckim. Partie te, kt�re przed Rewolucj� Pa�dziernikow� mia�y pewien wp�yw w�r�d klasy robotniczej, w okresie wojny domowej ca�kowicie si� demaskuj� w oczach mas ludowych jako partie kontrrewolucyjne.
Okres wojny domowej i interwencji by� okresem zag�ady politycznej tych partii i ostatecznego tryumfu partii komunistycznej w Kraju Rad.
OD AUTOR�W:
| Komizm |
3- |
| Bezsensowno�� |
1+ |
| Propaganda |
6 |
| Poziom be�kotu |
3+ |
| Ocena ko�cowa |
3+ |
Zasady oceny
|
|
